Thời gian gần đây, dòng vốn đầu tư từ Nhật Bản chảy vào Việt Nam trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Việt Nam đã tham gia 17 hiệp định thương mại tự do (FTA), tạo nền tảng vững chắc để thu hút nhà đầu tư và mở rộng hợp tác quốc tế. Hiện cả nước có khoảng 940 000 doanh nghiệp, trong đó 98,5 % là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME). Bối cảnh này khiến thị trường Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho làn sóng đầu tư M&A từ Nhật Bản.
Theo Báo cáo M&A Việt Nam năm 2024, thị trường ghi nhận 447 thương vụ với tổng giá trị khoảng 6,93 tỷ USD. Trong số đó, 70 % giá trị giao dịch đến từ nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là Nhật Bản. Những con số này cho thấy Việt Nam đang là “miền đất hứa” cho dòng vốn ngoại, đặc biệt trong các lĩnh vực logistics, y tế/chăm sóc sức khỏe và năng lượng tái tạo. Thông tin này được đưa ra tại hội thảo “Làn sóng thương mại đầu tư từ Nhật: Cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa” do Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội phối hợp cùng ONE-VALUE tổ chức ngày 4/10/2025 tại Hà Nội.
Mục lục
Động lực đầu tư từ Nhật Bản
Đồng Yên mất giá và dân số già hóa
Theo CEO Phi Hoa, hai yếu tố chính thúc đẩy nhà đầu tư Nhật đẩy mạnh M&A tại Việt Nam là đồng Yên suy yếu và dân số già. Đồng Yên mất giá khiến tài sản nước ngoài trở nên hấp dẫn hơn, buộc doanh nghiệp Nhật sớm hiện thực hóa thương vụ để mua “món hàng” giá trị trước khi tỷ giá tiếp tục giảm. Bên cạnh đó, hơn 60 % trong 4 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Nhật có chủ sở hữu trên 70 tuổi và thiếu người kế nhiệm. Nhiều doanh nghiệp đang được chào bán với giá chỉ từ 1 tỷ tới vài chục tỷ đồng—cơ hội hiếm có cho các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có Việt Nam.
Việt Nam – điểm đến chiến lược
Cũng theo CEO Phi Hoa, ngoài yếu tố tỷ giá, mối quan hệ Việt Nam – Nhật Bản còn được củng cố bởi sự tin tưởng và hợp tác sâu rộng. Đáng chú ý, sản phẩm made in Vietnam ngày càng được người tiêu dùng Nhật đón nhận, trong khi ở chiều ngược lại, hàng hóa Nhật Bản vẫn tiếp tục chiếm được lòng tin của người Việt. Việc Việt Nam có hàng trăm ngàn doanh nghiệp, nhưng đa phần là SME, khiến họ cần nguồn vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản trị quốc tế. Kết nối với Nhật Bản giúp doanh nghiệp Việt không chỉ tiếp cận vốn mà còn mở rộng sang các thị trường khó tính như Mỹ, Hàn Quốc.
Các lĩnh vực trọng điểm thu hút nhà đầu tư
Nhà đầu tư Nhật Bản không đầu tư dàn trải mà tập trung vào những ngành có tiềm năng tăng trưởng dài hạn. Ba lĩnh vực nổi bật gồm logistics, y tế/chăm sóc sức khỏe và năng lượng tái tạo. Ngoài ra, các ngành công nghệ thông tin, thương mại bán lẻ, sản xuất thực phẩm, công nghiệp phụ trợ và dịch vụ tài chính cũng được quan tâm. Bài viết này tập trung phân tích ba lĩnh vực chính và cơ hội kèm theo.
1. Logistics: Nền tảng cho thương mại điện tử
Sự bùng nổ của thương mại điện tử thúc đẩy nhu cầu hạ tầng logistics hiện đại. Thương mại điện tử của Việt Nam được dự báo tăng khoảng 20 % mỗi năm, kéo theo nhu cầu kho bãi, vận tải, giao nhận và quản lý chuỗi cung ứng. Theo CEO Phi Hoa, nhà đầu tư Nhật sẵn sàng chi từ 4 triệu tới 200 triệu USD để sở hữu 51–100 % cổ phần ở các công ty logistics Việt Nam. Những thương vụ này không chỉ cung cấp vốn mà còn mang theo kỹ thuật quản lý, công nghệ tự động hóa, giải pháp kho lạnh và kinh nghiệm chuỗi cung ứng—mà doanh nghiệp Việt đang rất cần.
Đối với thị trường, sự hợp tác sẽ giúp nâng cấp hạ tầng, giảm chi phí logistics vốn chiếm tỉ lệ cao trong giá thành sản phẩm. Doanh nghiệp Việt cần chuẩn hóa quy trình, minh bạch tài chính và đáp ứng tiêu chuẩn vận hành quốc tế để thu hút nguồn vốn này.
2. Y tế/chăm sóc sức khỏe: Nhu cầu bùng nổ nhờ thu nhập và già hóa dân số
Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số, thu nhập bình quân đầu người tăng lên, tạo nên nhu cầu rất lớn về dịch vụ y tế chất lượng. Nhà đầu tư Nhật quan tâm tới mở chuỗi phòng khám, bệnh viện liên doanh, cung ứng vật tư y tế, MedTech và dịch vụ chăm sóc người giàvtv.vn. Việc hợp tác với Nhật không chỉ mang đến nguồn vốn mà còn giúp chuyển giao công nghệ, quy trình quản trị bệnh viện và chuẩn chất lượng quốc tế.
Thị trường y tế tư nhân tại Việt Nam vẫn còn dư địa lớn. Người dân sẵn sàng chi trả để được thăm khám, điều trị chất lượng cao. Đặc biệt, nhu cầu dịch vụ chăm sóc người cao tuổi đang tăng mạnh do số lượng người già tăng lên. Đây là lĩnh vực Nhật Bản có nhiều kinh nghiệm. Doanh nghiệp Việt cần nâng cao năng lực quản trị, đảm bảo tuân thủ quy định pháp lý, chất lượng dịch vụ và minh bạch tài chính để thu hút các nhà đầu tư này.
3. Năng lượng tái tạo: Động lực xanh cho tương lai
Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8 %, Việt Nam cần tăng trưởng năng lượng 12–16%. Năng lượng tái tạo do đó trở thành lĩnh vực ưu tiên, bao gồm điện gió, điện mặt trời, sinh khối và thủy điện. Nhà đầu tư Nhật Bản sẵn sàng bỏ ra 30–200 triệu USD cho mỗi dự án, đồng thời quan tâm tới sản xuất thiết bị phụ trợ như pin, tủ điện và dây điện cao thế.
Việc đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng sạch sẽ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, giảm phát thải và đảm bảo an ninh năng lượng. Doanh nghiệp sở hữu dự án cần chuẩn bị đầy đủ thủ tục pháp lý, đánh giá tác động môi trường và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế để thu hút nguồn vốn.
Thách thức và giải pháp cho doanh nghiệp Việt
Dù thị trường đầy tiềm năng, doanh nghiệp Việt cần lưu ý ba thách thức lớn khi tham gia M&A quốc tế:
-
Khác biệt văn hóa và phong cách ra quyết định: Người Nhật có tính hệ thống và chú trọng quy trình, trong khi doanh nghiệp Việt thường linh hoạt. Thiếu sự hiểu biết có thể gây hiểu lầm.
-
Minh bạch tài chính hạn chế: Nhiều SME Việt chưa chuẩn hóa báo cáo tài chính, gây khó khăn cho nhà đầu tư trong việc đánh giá và tạo niềm tin.
-
Kỳ vọng định giá chênh lệch: Doanh nghiệp và nhà đầu tư đôi khi không thống nhất về giá trị doanh nghiệp, đòi hỏi quá trình đàm phán, định giá chuyên nghiệp.
Để vượt qua những trở ngại này, ONE‑VALUE khuyến nghị doanh nghiệp Việt chú trọng 5 yếu tố cốt lõi:
-
Minh bạch tài chính: Chuẩn hóa báo cáo theo IFRS, kiểm toán định kỳ, quản trị dòng tiền rõ ràng để tăng niềm tin.
-
Hồ sơ pháp lý đầy đủ: Đảm bảo giấy phép, sở hữu tài sản, hợp đồng lao động, … sẵn sàng trước khi tiếp cận nhà đầu tư.
-
Hiểu văn hóa Nhật: Tìm hiểu phong cách làm việc, nhu cầu tiêu dùng; đầu tư website, catalogue bằng tiếng Nhật.
-
Quản trị rủi ro: Xây dựng hệ thống tuân thủ môi trường, lao động và an toàn.
-
Hợp tác với đơn vị tư vấn uy tín: Đơn vị như ONE‑VALUE có thể hỗ trợ định giá, tìm kiếm nhà đầu tư và đàm phán.
Kết luận: Cơ hội bền vững trong làn sóng Nhật Bản
CEO Phi Hoa nhấn mạnh, làn sóng đầu tư từ Nhật Bản đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam. Việc tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như logistics, y tế và năng lượng tái tạo không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Doanh nghiệp Việt nên coi đây là cơ hội để nâng cao năng lực quản trị, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu và xây dựng thương hiệu quốc tế. Đồng hành cùng ONE‑VALUE, các doanh nghiệp sẽ được hỗ trợ toàn diện từ tư vấn chiến lược, chuẩn hóa hồ sơ đến kết nối nhà đầu tư Nhật Bản.
ONE-VALUE cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi giai đoạn của quá trình đầu tư và hợp tác kinh doanh, không chỉ chia sẻ rủi ro mà còn vượt qua các thách thức cùng nhau để đạt được thành công bền vững. Với phương châm “Make Things Possible”, chúng tôi đảm bảo mang lại giá trị thực sự, giúp khách hàng hoàn toàn an tâm và tự tin trong mỗi quyết định hợp tác, không bao giờ phải hối hận khi lựa chọn ONE-VALUE.
