M&A trong thời buổi suy thoái kinh tế có thể là một chiến lược táo bạo nhưng lại mang đến cơ hội dài hạn cho những doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư. Thay vì cắt giảm chi phí và tránh xa các thương vụ M&A, việc duy trì hoạt động mua bán, sáp nhập trong giai đoạn kinh tế khó khăn giúp doanh nghiệp đón đầu cơ hội khi nền kinh tế phục hồi.
Bài viết này sẽ phân tích các bài học từ cuộc khủng hoảng tài chính 2007–2009 và lý do tại sao các doanh nghiệp nên tiếp tục đầu tư vào M&A để đạt được tăng trưởng bền vững.
Mục lục
Suy thoái kinh tế và cơ hội từ M&A
Theo báo cáo M&A toàn cầu năm 2023 của Bain & Company, dù thị trường M&A năm 2022 giảm 32% so với mức đỉnh của năm 2021, các lãnh đạo doanh nghiệp vẫn tin tưởng rằng M&A sẽ tạo ra giá trị lớn trong dài hạn. Nhìn lại giai đoạn khủng hoảng kinh tế 2007–2009, những công ty tiếp tục tham gia vào M&A không chỉ vượt qua khủng hoảng mà còn đạt được tăng trưởng tốt hơn so với các doanh nghiệp đứng ngoài cuộc.
Dữ liệu từ Bain cho thấy, các doanh nghiệp thực hiện M&A trong giai đoạn này đạt tỷ suất lợi nhuận cổ đông hàng năm (TSR) trung bình là 5.9%, so với 4.7% ở những doanh nghiệp không tham gia M&A. Điều này chứng minh rằng, việc duy trì và tối ưu chiến lược M&A trong suy thoái không chỉ giúp doanh nghiệp tồn tại mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển vượt bậc.
Bài học từ các thương vụ M&A nổi bật trong suy thoái
Một số thương vụ M&A lớn đã định hình ngành công nghiệp ngay cả trong khủng hoảng. Ví dụ, Pfizer đã mua lại Wyeth với giá 68.4 tỷ USD vào năm 2009, giúp Pfizer đa dạng hóa danh mục dược phẩm và tăng cường phát triển vắc xin. Thương vụ này cho thấy, việc tận dụng suy thoái để mua lại các tài sản chiến lược với giá trị tốt là một cách để tăng cường vị thế cạnh tranh.
Ngoài ra, cần nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp cần tập trung vào việc thực thi chiến lược một cách hiệu quả, thay vì chỉ tìm kiếm các thương vụ lớn. Việc tăng cường quy mô hoặc tạo ra các tùy chọn chiến lược thông qua M&A là yếu tố quan trọng để vượt qua khủng hoảng và tạo giá trị dài hạn.
Tần suất và quy mô: Yếu tố quyết định hiệu quả M&A
Bain cũng đưa ra khái niệm về “M&A lặp lại” (repeatable M&A), chỉ ra rằng các công ty thực hiện M&A thường xuyên và ở quy mô lớn sẽ đạt hiệu quả vượt trội. Dữ liệu cho thấy, các doanh nghiệp thực hiện trung bình một thương vụ mỗi năm đạt TSR hàng năm là 6.7%, cao hơn đáng kể so với mức trung bình.
Ngược lại, những công ty ít kinh nghiệm nhưng thực hiện các thương vụ lớn (selective large bets) thường gặp thất bại do thiếu sự chuẩn bị và khả năng quản lý. Bain cảnh báo rằng, các công ty này chỉ đạt TSR 3.7% hàng năm, thấp nhất trong số các nhóm doanh nghiệp được nghiên cứu.
Vai trò của M&A trong chiến lược dài hạn
Trong bối cảnh suy thoái, các doanh nghiệp cần xem xét việc duy trì hoạt động M&A không chỉ là cơ hội để mua lại tài sản với giá rẻ, mà còn là cách để thực hiện những bước đi chiến lược táo bạo nhằm vượt qua đối thủ. Bain khẳng định rằng, những công ty hoạt động M&A trước và trong suy thoái thường có kết quả tốt hơn những công ty tạm dừng hoạt động. Cụ thể, các công ty tích cực tham gia M&A trước suy thoái đạt TSR trung bình 6.1%, trong khi các công ty dừng lại chỉ đạt 3.8%.
Kết luận: Điểm tựa cho tăng trưởng bền vững
M&A trong thời buổi suy thoái kinh tế không chỉ là một chiến lược vượt khó, mà còn là đòn bẩy để các doanh nghiệp vươn lên khi nền kinh tế phục hồi. Thay vì đứng ngoài cuộc, các doanh nghiệp cần tận dụng cơ hội để mở rộng quy mô, củng cố vị thế cạnh tranh và tạo ra giá trị dài hạn.
Kinh nghiệm từ các cuộc khủng hoảng trước đây cho thấy, những nhà đầu tư chủ động luôn là những người chiến thắng cuối cùng. Như Bain khẳng định, “Những người chiến thắng sẽ là những người không chỉ tham gia trò chơi mà còn biết cách chơi đúng.”
Thông tin về công ty ONE-VALUE
ONE-VALUE là đơn vị tư vấn chiến lược kinh doanh, xúc tiến thương mại, đầu tư và M&A giữa doanh nghiệp Việt Nam và Quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản.
Dưới sự dẫn dắt của CEO Phi Hoa – người được vinh danh là gương mặt trẻ tiêu biểu dưới 40 tuổi, đại diện cho thế hệ lãnh đạo tương lai của Việt Nam và Nhật Bản nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, ONE-VALUE thành công khẳng định vị thế dẫn đầu và mở rộng hoạt động tới 10 quốc gia trên thế giới, ghi dấu ấn với hơn 50 dự án thành công cho Chính phủ Nhật Bản, hợp tác cùng 1.000 tập đoàn kinh tế lớn và được nhiều tổ chức uy tín như MLIT, MIC, MOFA, NEDO, JETRO… tín nhiệm lựa chọn.
ONE-VALUE sở hữu đội ngũ chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về thị trường Việt Nam và Nhật Bản. Không chỉ cung cấp các giải pháp tư vấn chiến lược toàn diện, mà ONE-VALUE còn cam kết sẵn sàng chia sẻ rủi ro, đầu tư và đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình triển khai.
ONE-VALUE tự hào là cầu nối tin cậy, giúp các doanh nghiệp vượt qua rào cản văn hóa và pháp lý, xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững và cùng nhau phát triển.
