Nippon Steel, một trong những công ty thép hàng đầu của Nhật Bản, đã cố gắng thực hiện một thương vụ M&A quan trọng với U.S. Steel, công ty thép lớn của Mỹ, nhằm mở rộng phạm vi hoạt động toàn cầu. Đây là một chiến lược được coi là yếu tố then chốt trong việc phát triển mạnh mẽ của Nippon Steel trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, sau khi bị phản đối mạnh mẽ từ chính phủ Mỹ và các yếu tố bên ngoài, thương vụ M&A này đã gặp phải sự thất bại lớn.
Tính đến thời điểm hiện tại, Nippon Steel vẫn kiên định với mục tiêu mua lại toàn bộ U.S. Steel, bất chấp việc kế hoạch bị từ chối bởi hai đời Tổng thống Mỹ và sự hoài nghi từ phía Thủ tướng Nhật Bản. Cơ hội thành công trong việc áp dụng biện pháp pháp lý đang dần mờ nhạt, song Nippon Steel vẫn quyết tâm theo đuổi thương vụ này.
Mục lục
Thương vụ M&A: Một quyết định kinh doanh chiến lược
Nippon Steel tiếp tục khẳng định rằng việc sở hữu U.S. Steel là bước đi quan trọng trong việc thực hiện một chiến lược toàn cầu rõ ràng và mạnh mẽ. Các chuyên gia phân tích cho rằng sự kiên trì này là kết quả của một quyết định kinh doanh, thể hiện qua mong muốn bảo vệ công nghệ và gia tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Theo Katsuhiro Sato, giáo sư tại Trường Kinh doanh Waseda, thị trường Mỹ là “mảnh ghép cuối cùng” trong chiến lược toàn cầu của Nippon Steel. Công ty đã đặt ra mục tiêu nâng công suất sản xuất thép thô hàng năm lên hơn 100 triệu tấn, từ mức 66 triệu tấn trong năm 2023. Để đạt được điều này, Nippon Steel cần phải mở rộng ra các thị trường quốc tế đầy hứa hẹn, bởi thị trường Nhật Bản đang dần thu hẹp do sự suy giảm dân số.
Thương vụ M&A: Mở rộng quy mô và thị trường
Để hiện thực hóa chiến lược toàn cầu này, Nippon Steel đã tập trung vào việc củng cố các cơ sở sản xuất tại những khu vực có dân số ngày càng gia tăng. Tại Nam Mỹ, Nippon Steel đã hợp tác với công ty thép Usiminas của Brazil. Tại Ấn Độ, công ty hợp tác với ArcelorMittal để xây dựng hai lò cao, với mục tiêu tiến vào thị trường Ấn Độ, được coi là cánh cửa vào thị trường châu Phi, nơi nhu cầu thép dự báo sẽ tăng cao trong tương lai.
Vào cuối năm 2023, Nippon Steel đã thông báo kế hoạch mua lại U.S. Steel với giá trị giao dịch 14,9 tỷ USD. Thị trường Mỹ đặc biệt hấp dẫn đối với Nippon Steel do dân số được dự báo sẽ tăng trưởng, đồng thời nhu cầu đối với các sản phẩm thép chất lượng cao, một thế mạnh của Nippon Steel, đang rất mạnh mẽ trong ngành công nghiệp ô tô của Mỹ.
Các phản ứng chính trị và pháp lý đối với thương vụ M&A
Mặc dù thương vụ M&A này có tiềm năng lớn, nhưng đã gặp phải những phản đối mạnh mẽ từ chính phủ Mỹ. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ngăn chặn thương vụ này vào ngày 3 tháng 1 năm 2025, cho rằng việc sáp nhập là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Sau đó, Tổng thống Donald Trump cũng cho biết ông sẽ không chấp nhận việc Nippon Steel sở hữu đa số cổ phần của công ty thép danh tiếng Mỹ này.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã bày tỏ sự ủng hộ đối với một giải pháp thay thế, trong đó U.S. Steel vẫn thuộc sở hữu của Mỹ, và một số quan chức khác trong chính phủ Nhật Bản cũng cho rằng thỏa thuận sẽ cần phải được cấu trúc lại.
Sau khi thương vụ bị Tổng thống Biden chặn lại, Nippon Steel đã lập tức kiện lên tòa án, mặc dù các luật sư chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng vụ kiện này không có nhiều cơ hội thành công và khả năng sẽ thất bại. Công ty đã tạm ngừng các động thái sau sự phản đối từ Tổng thống Trump về vấn đề quyền sở hữu. Mặc dù đã cử các giám đốc điều hành tới Mỹ, nhưng Nippon Steel không công bố cập nhật về các hoạt động của họ tại đây.
Bảo vệ công nghệ và quyền kiểm soát hoàn toàn
Nippon Steel rất quan tâm đến việc sở hữu toàn bộ U.S. Steel, vì việc này giúp bảo vệ công nghệ của họ. Các chuyên gia phân tích cho rằng nếu chỉ sở hữu một phần thiểu số, U.S. Steel có thể thay đổi quyết định sau này, và điều này sẽ gây ra nhiều vấn đề cho Nippon Steel.
Shinichiro Ozaki, một chuyên gia phân tích tại Daiwa Securities, cho rằng việc sở hữu toàn bộ U.S. Steel sẽ giúp Nippon Steel có thể tận dụng tất cả công nghệ tiên tiến mà công ty này đang sở hữu, từ đó mang lại nhiều lợi ích hợp tác. Việc sáp nhập hoàn toàn cũng giúp Nippon Steel không phải lo lắng về việc rò rỉ công nghệ và giảm bớt việc ra quyết định chậm chạp.
Ngoài ra, Nippon Steel cũng đã gặp phải những thất bại trong quá khứ khi hợp tác với các công ty nước ngoài. Vào năm 2004, công ty đã thành lập một liên doanh với Baoshan Iron & Steel của Trung Quốc để sản xuất thép cho ngành ô tô tại Trung Quốc. Tuy nhiên, vào năm 2021, Nippon Steel đã kiện Baoshan vì vi phạm bản quyền và liên doanh này đã bị giải thể vào năm ngoái. Đây chính là lý do mà Nippon Steel không muốn lặp lại sai lầm tương tự ở thị trường Mỹ.
Khả năng thành công và những kế hoạch thay thế
Mặc dù các rào cản pháp lý và chính trị có vẻ rất cao, nhưng các chuyên gia vẫn cho rằng Nippon Steel có thể đạt được mục tiêu sở hữu toàn bộ U.S. Steel nếu công ty thể hiện rõ sự cam kết đầu tư vào thị trường Mỹ.
Ozaki cho biết nếu việc mua lại toàn bộ vẫn khó khăn ngay cả sau khi đưa ra đề xuất này, trọng tâm của thương vụ có thể chuyển sang việc sở hữu cổ phần đa số, như một giải pháp trung gian khả thi. Cũng có thể xảy ra một tình huống mà Nippon Steel sẽ rút lui một chút và chỉ mua lại một phần của U.S. Steel, tập trung vào những mảng kinh doanh quan trọng đối với chiến lược của mình, chẳng hạn như cơ sở sản xuất có lò điện hồ quang và quyền khai thác mỏ quặng sắt.
Kết luận
Thương vụ M&A giữa Nippon Steel và U.S. Steel dù có tiềm năng rất lớn nhưng đã gặp phải rất nhiều thách thức, từ phản đối chính trị đến vấn đề pháp lý. Việc sở hữu toàn bộ U.S. Steel vẫn là mục tiêu quan trọng của Nippon Steel, vì nó không chỉ giúp công ty mở rộng ra thị trường Mỹ mà còn bảo vệ công nghệ quan trọng của họ.
Mặc dù hiện tại chưa thể xác định chắc chắn kết quả cuối cùng của thương vụ này, nhưng Nippon Steel vẫn tiếp tục kiên trì theo đuổi mục tiêu của mình. Thương vụ này, nếu thành công, sẽ không chỉ giúp Nippon Steel
trở thành một công ty toàn cầu thực thụ mà còn mang lại những lợi ích chiến lược lâu dài.
Thông tin về công ty ONE-VALUE
ONE-VALUE là đơn vị tư vấn chiến lược kinh doanh, xúc tiến thương mại, đầu tư và M&A giữa doanh nghiệp Việt Nam và Quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản.
Dưới sự dẫn dắt của CEO Phi Hoa – người được vinh danh là gương mặt trẻ tiêu biểu dưới 40 tuổi, đại diện cho thế hệ lãnh đạo tương lai của Việt Nam và Nhật Bản nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, ONE-VALUE thành công khẳng định vị thế dẫn đầu và mở rộng hoạt động tới 10 quốc gia trên thế giới, ghi dấu ấn với hơn 50 dự án thành công cho Chính phủ Nhật Bản, hợp tác cùng 1.000 tập đoàn kinh tế lớn và được nhiều tổ chức uy tín như MLIT, MIC, MOFA, NEDO, JETRO… tín nhiệm lựa chọn.
ONE-VALUE sở hữu đội ngũ chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về thị trường Việt Nam và Nhật Bản. Không chỉ cung cấp các giải pháp tư vấn chiến lược toàn diện, mà ONE-VALUE còn cam kết sẵn sàng chia sẻ rủi ro, đầu tư và đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình triển khai.
ONE-VALUE tự hào là cầu nối tin cậy, giúp các doanh nghiệp vượt qua rào cản văn hóa và pháp lý, xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững và cùng nhau phát triển.
