Thị trường M&A giữa Việt Nam và Nhật Bản đang bước vào giai đoạn bứt phá với những thương vụ công nghệ, năng lượng, bất động sản và tài chính. Bài viết này cung cấp tổng quan, xu hướng, phân tích chuyên sâu và cơ hội cho doanh nghiệp giai đoạn 2025–2026.
Mục lục
- Bối cảnh chung
- Thị trường M&A Việt – Nhật trong ba quý đầu năm 2025
- Xu hướng giao dịch theo từng ngành năm 2025
- Sản xuất công nghiệp
- Bất động sản và bán lẻ
- Công nghệ và dịch vụ IT
- Năng lượng và hạ tầng
- Xu hướng đầu tư tiêu biểu giai đoạn 2024 – 2025
- Dự báo năm 2026 và động lực thúc đẩy M&A Việt – Nhật
- Cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam
- Cơ hội
- Thách thức
- Góc nhìn của ONE-VALUE và lời khuyên dành cho doanh nghiệp Việt
- Kết luận
Bối cảnh chung
Trong hơn một thập kỷ qua, Nhật Bản luôn nằm trong nhóm ba quốc gia đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất tại Việt Nam. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến ngày 30/9/2024, Nhật Bản đã triển khai hơn 5.430 dự án với tổng vốn đăng ký 76,87 tỷ USD, trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ ba tại Việt Nam.
Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn đặc biệt đối với hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) giữa Việt Nam và Nhật Bản. Sau hơn hai năm điều chỉnh trước những biến động toàn cầu, thị trường đã bước vào chu kỳ phục hồi mạnh mẽ với sự gia tăng rõ nét về giá trị giao dịch, số lượng thương vụ và mức độ quan tâm của các nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam.
Việt Nam tiếp tục được nhìn nhận là điểm đến chiến lược nhờ nền kinh tế tăng trưởng ổn định, dân số trẻ, nhu cầu tiêu dùng lớn và đặc biệt là tốc độ chuyển đổi số nhanh trong nhiều ngành. Trong khi đó, Nhật Bản – với đặc điểm dân số già, chi phí vận hành cao và áp lực tái cơ cấu doanh nghiệp – gia tăng mạnh mẽ nhu cầu mở rộng đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt vào thị trường ASEAN.
Trong bối cảnh này, M&A trở thành một trong những công cụ hiệu quả nhất giúp doanh nghiệp hai nước rút ngắn thời gian gia nhập thị trường, mở rộng chuỗi giá trị, tiếp cận công nghệ và cải thiện năng lực quản trị. Bài viết dưới đây cung cấp tổng quan toàn diện về M&A Việt – Nhật trong năm 2025, bao gồm bối cảnh, xu hướng ngành, các thương vụ tiêu biểu, dự báo năm 2026 và cơ hội dành cho doanh nghiệp Việt Nam.
ONE-VALUE – với vai trò là đơn vị tư vấn chiến lược đầu tư và M&A Việt – Nhật – cũng chia sẻ góc nhìn thực tiễn dựa trên các dự án đã triển khai.
Thị trường M&A Việt – Nhật trong ba quý đầu năm 2025
Ba quý đầu năm 2025 chứng kiến sự phục hồi rõ rệt của thị trường M&A Việt Nam nói chung và dòng vốn từ Nhật Bản nói riêng. Nhiều yếu tố tạo nền cho sự tăng trưởng này.
Thứ nhất, kinh tế Việt Nam duy trì đà tăng trưởng tích cực, bất chấp bối cảnh thế giới còn nhiều biến động. Các chỉ số sản xuất công nghiệp, tiêu dùng nội địa và thu hút đầu tư nước ngoài đều cho thấy sự hồi phục. Các doanh nghiệp nước ngoài tiếp tục coi Việt Nam là thị trường trọng điểm để đa dạng hóa chuỗi cung ứng và mở rộng tiêu thụ sản phẩm.
Thứ hai, doanh nghiệp Nhật Bản đang chịu sức ép tái cấu trúc khi dân số già hóa nhanh, lực lượng lao động thu hẹp và xu hướng dịch chuyển sản xuất sang các quốc gia có chi phí cạnh tranh hơn. Điều này khiến các tập đoàn Nhật tăng tốc tìm kiếm cơ hội M&A tại ASEAN, trong đó Việt Nam nổi lên như điểm đến ưu tiên nhờ sự ổn định chính trị, tiềm năng thị trường và chất lượng lao động.
Thứ ba, chuyển đổi số và tự động hóa đang diễn ra mạnh mẽ sau đại dịch. Việt Nam với tốc độ ứng dụng công nghệ nhanh, nguồn nhân lực trẻ và chi phí hợp lý đã thu hút các nhà đầu tư Nhật trong lĩnh vực IT, phần mềm và dịch vụ số. Điều này tạo ra nhiều thương vụ M&A và hợp tác chiến lược.
Thứ tư, luật pháp và cơ chế hỗ trợ đầu tư của Việt Nam ngày càng minh bạch hơn. Các quy định liên quan đến chuyển nhượng vốn, thẩm định doanh nghiệp và tiêu chuẩn báo cáo tài chính tiếp tục được hoàn thiện, giúp quá trình M&A trở nên thuận lợi hơn.
Nhờ các yếu tố trên, tổng giá trị giao dịch M&A Việt Nam trong ba quý đầu 2025 tăng trưởng ấn tượng. Trong đó, nhà đầu tư Nhật Bản duy trì vị trí dẫn đầu với nhiều thương vụ có quy mô vừa và lớn, trải rộng trên các ngành sản xuất, tiêu dùng, bán lẻ, công nghệ và năng lượng.
Xu hướng giao dịch theo từng ngành năm 2025
Sản xuất công nghiệp
Sản xuất công nghiệp tiếp tục là tâm điểm thu hút nhà đầu tư Nhật Bản. Các doanh nghiệp Nhật tìm đến Việt Nam với mục tiêu mở rộng công suất, tối ưu chi phí và tăng tính linh hoạt trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các thương vụ trong lĩnh vực này tập trung vào các mảng như linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, thiết bị phụ trợ, nhựa kỹ thuật và các ngành liên quan đến ô tô – xe máy.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam sở hữu thị trường, mạng lưới khách hàng hoặc năng lực sản xuất ổn định đã trở thành mục tiêu của các tập đoàn Nhật có nhu cầu mua cổ phần chi phối. Mục tiêu của họ không chỉ là mở rộng sản xuất mà còn là áp dụng tiêu chuẩn quản trị theo mô hình Nhật Bản, từ đó nâng cao năng lực vận hành.
Bất động sản và bán lẻ
Bán lẻ và bất động sản thương mại tiếp tục ghi nhận các thương vụ đáng chú ý trong năm 2025. Với sự gia tăng thu nhập của tầng lớp trung lưu Việt Nam và nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng, các nhà đầu tư Nhật có xu hướng mở rộng hệ thống trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi và bán lẻ chuyên ngành. Các thương hiệu Nhật muốn tăng tốc hơn thông qua M&A thay vì tự phát triển từ đầu, nhằm rút ngắn thời gian mở rộng và tận dụng thương hiệu địa phương sẵn có.
Trong bất động sản, nhà đầu tư Nhật nhìn thấy nhu cầu lớn ở phân khúc nhà ở, khu đô thị và bất động sản công nghiệp. Một số tập đoàn chọn phương án liên doanh hoặc mua lại một phần dự án để kiểm soát chất lượng và tiến độ phát triển trong khi vẫn đảm bảo hiệu quả tài chính.
Công nghệ và dịch vụ IT
Ngành công nghệ là điểm sáng lớn nhất trong hợp tác Việt – Nhật. Việt Nam đã trở thành trung tâm gia công phần mềm và phát triển công nghệ lớn của khu vực. Các doanh nghiệp Nhật Bản ưu tiên đầu tư vào các công ty phần mềm, AI, dữ liệu, phân tích hệ thống và giải pháp tự động hóa.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam sở hữu đội ngũ kỹ sư trẻ, trình độ cao, có khả năng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật phức tạp, đã trở thành mục tiêu M&A hấp dẫn. Ngoài ra, nhu cầu chuyển đổi số nội bộ của các tập đoàn Nhật thúc đẩy sự hình thành của các thương vụ hợp tác chiến lược, nơi doanh nghiệp Việt cung cấp giải pháp công nghệ toàn diện.
Năng lượng và hạ tầng
Năng lượng – đặc biệt là năng lượng sạch – tiếp tục là mảng thu hút vốn Nhật Bản. Các tập đoàn điện lực và quỹ đầu tư Nhật quan tâm đến điện gió, điện mặt trời, LNG và các dự án hạ tầng năng lượng. Một số thương vụ trong năm 2025 cho thấy nhà đầu tư Nhật đang tích cực tham gia giai đoạn tái cấu trúc và tối ưu tài sản năng lượng. Họ tìm kiếm các dự án đã vận hành hoặc sắp vận hành, có khả năng tạo dòng tiền ổn định.
Xu hướng đầu tư tiêu biểu giai đoạn 2024 – 2025
Giai đoạn 2024 – 2025 ghi nhận nhiều giao dịch nổi bật giữa doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản ở các lĩnh vực sản xuất công nghiệp, bán lẻ, logistic, năng lượng và công nghệ. Các thương vụ này cho thấy xu hướng kết hợp giữa năng lực quản trị Nhật Bản và lợi thế thị trường Việt Nam.
Nhiều doanh nghiệp Nhật đã thực hiện chiến lược tăng tỷ lệ sở hữu tại các công ty con ở Việt Nam, hoặc mua thêm cổ phần tại các doanh nghiệp nội địa để mở rộng tệp khách hàng, nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu chi phí. Điều này phản ánh niềm tin của nhà đầu tư Nhật vào tiềm năng tăng trưởng dài hạn của Việt Nam.
Các quỹ đầu tư Nhật Bản cũng gia tăng hoạt động rót vốn vào startup và doanh nghiệp công nghệ Việt Nam. Đây là xu hướng mới nổi, xuất phát từ nhu cầu đổi mới mô hình kinh doanh và gia tăng tốc độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp Nhật.
Dự báo năm 2026 và động lực thúc đẩy M&A Việt – Nhật
Triển vọng năm 2026 được đánh giá lạc quan với nhiều động lực hỗ trợ mạnh mẽ.
Trước hết, tốc độ phục hồi kinh tế và sự ổn định chính sách của Việt Nam tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho M&A. Các ngành như bán lẻ, sản xuất, năng lượng và công nghệ vẫn duy trì nhu cầu lớn từ phía nhà đầu tư Nhật.
Thứ hai, đồng yên ở mức thấp tiếp tục thúc đẩy doanh nghiệp Nhật tìm kiếm các khoản đầu tư dài hạn ở nước ngoài nhằm tối ưu giá trị tài sản. Điều này có thể làm gia tăng số lượng thương vụ mua cổ phần chi phối tại Việt Nam.
Thứ ba, các quy định pháp lý liên quan đến đầu tư nước ngoài của Việt Nam dự kiến tiếp tục được hoàn thiện, giúp rút ngắn thời gian phê duyệt giao dịch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước. Việc minh bạch hóa quy trình thẩm định, định giá và chuyển nhượng sẽ tăng sức hấp dẫn cho các thương vụ M&A.
Thứ tư, chiến lược an ninh năng lượng của Việt Nam và mục tiêu Net Zero 2050 sẽ mở ra nhiều cơ hội trong lĩnh vực hạ tầng, năng lượng tái tạo và các dự án công nghệ môi trường. Đây đều là lĩnh vực có thế mạnh của Nhật Bản.
Thứ năm, các tập đoàn Nhật sẽ tiếp tục triển khai hoạt động tái cấu trúc toàn cầu, đẩy mạnh chuyển giao sản xuất và tìm kiếm thị trường mới. M&A tại Việt Nam sẽ là công cụ quan trọng trong chiến lược đó.
Cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam
Cơ hội
Doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn khi hợp tác với nhà đầu tư Nhật Bản. Sự tham gia của các tập đoàn Nhật giúp doanh nghiệp nội địa tiếp cận nguồn vốn, công nghệ, quy trình quản trị và tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Điều này hỗ trợ mạnh mẽ cho chiến lược mở rộng thị trường và tăng năng lực cạnh tranh.
Ngoài ra, nhà đầu tư Nhật có xu hướng hợp tác lâu dài, đề cao tính ổn định và bền vững. Doanh nghiệp Việt Nam phù hợp với định hướng này có thể xây dựng mối quan hệ chiến lược dài hạn, từ đó nâng cao giá trị doanh nghiệp trong tương lai.
Một cơ hội khác đến từ nhu cầu chuyển đổi số của thị trường Nhật Bản. Nhiều doanh nghiệp công nghệ Việt Nam hoàn toàn có thể mở rộng thị trường cung cấp dịch vụ cho Nhật thông qua M&A hoặc hợp tác chiến lược.
Thách thức
Bên cạnh cơ hội, doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức. Sự khác biệt lớn về văn hóa kinh doanh, quy trình quản trị và ngôn ngữ có thể tạo ra rào cản trong giai đoạn hợp tác ban đầu. Doanh nghiệp Việt cần chuẩn bị đầy đủ về báo cáo tài chính minh bạch, hệ thống quản trị nội bộ và hồ sơ pháp lý rõ ràng khi tham gia đàm phán với nhà đầu tư Nhật.
Yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng và tính kỷ luật cao từ phía đối tác Nhật cũng đòi hỏi doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực vận hành theo hướng chuyên nghiệp và bền vững. Các doanh nghiệp chưa sẵn sàng về quản trị, quy trình hoặc dòng tiền ổn định sẽ khó thu hút nhà đầu tư Nhật.
Góc nhìn của ONE-VALUE và lời khuyên dành cho doanh nghiệp Việt
Từ thực tế triển khai nhiều thương vụ Việt – Nhật, ONE-VALUE nhận thấy ba xu hướng lớn.
Thứ nhất, nhà đầu tư Nhật ngày càng ưu tiên các doanh nghiệp Việt có nền tảng hoạt động bền vững và minh bạch. Do đó, doanh nghiệp cần chuẩn hóa hệ thống kế toán, kiểm toán, vận hành và chiến lược kinh doanh trước khi tiếp cận nhà đầu tư.
Thứ hai, quá trình thẩm định doanh nghiệp (due diligence) từ phía Nhật thường rất kỹ lưỡng. Doanh nghiệp Việt nên chuẩn bị hồ sơ trước ít nhất sáu tháng để đảm bảo tiến độ giao dịch.
Thứ ba, các thương vụ diễn ra thuận lợi nhất thường là khi doanh nghiệp Việt có sự hỗ trợ của đơn vị tư vấn hiểu rõ cả hai thị trường. Điều này giúp kết nối kỳ vọng, tháo gỡ rào cản và xây dựng cấu trúc giao dịch phù hợp.
ONE-VALUE khuyến nghị doanh nghiệp Việt Nam đang tìm kiếm cơ hội hợp tác với nhà đầu tư Nhật nên chủ động chuẩn bị ba yếu tố: chiến lược dài hạn, năng lực quản trị và minh bạch tài chính. Khi ba yếu tố này hội tụ, cơ hội M&A sẽ mở rộng đáng kể.
Kết luận
Năm 2025 đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ và mở rộng đáng kể của thị trường M&A Việt – Nhật. Sự kết hợp giữa nhu cầu tái cấu trúc toàn cầu của doanh nghiệp Nhật và tiềm năng tăng trưởng dài hạn của Việt Nam đang tạo ra môi trường thuận lợi chưa từng có.
Triển vọng năm 2026 được đánh giá tích cực, với nhiều ngành tiếp tục duy trì sức hút như công nghệ, sản xuất công nghiệp, bất động sản thương mại, năng lượng và dịch vụ tiêu dùng. Doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội lớn để tận dụng dòng vốn này nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
