Thị trường M&A quốc tế đang đối mặt với những thách thức do suy thoái kinh tế, tăng lãi suất và giảm giá cổ phiếu, tình hình chính trị căng thẳng – chiến tranh ở Ukraine và gián đoạn chuỗi cung ứng. Do đó, các hoạt động M&A năm 2022 ghi nhận sự giảm sút so với năm 2021 mặc dù thị trường chứng kiến hàng loạt các thương vụ đắt giá được thực hiện trong khoảng thời gian này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về thị trường M&A quốc tế năm 2022, đồng thời dự báo xu hướng đầu tư trong năm tới.
Nhìn lại hoạt động M&A quốc tế năm 2022
Trong năm 2022, thị trường M&A quốc tế đã giảm 17% về khối lượng giao dịch và 37% về giá trị so với năm trước đó. Tuy nhiên, dữ liệu cho thấy mức độ này vẫn cao hơn so với năm 2020 và thời điểm trước đại dịch COVID-19.
Trong nửa cuối năm 2022, hoạt động M&A tiếp tục suy yếu, giảm 25% về khối lượng và 51% về giá trị. Tuy nhiên, tác động của tình hình kinh tế vĩ mô và chính trị không đồng đều đối với các khu vực. Ấn Độ là một ngoại lệ khi ghi nhận tăng 16% về số lượng giao dịch và 35% về giá trị giao dịch trong năm 2022, đạt mức cao kỷ lục. Trong khi đó, Mỹ, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác ghi nhận sự giảm sút mạnh.
Báo cáo cũng cho thấy hoạt động M&A vẫn mang lại cơ hội cho nhà đầu tư, bất chấp khó khăn từ thị trường. Các CEO vẫn sử dụng hoạt động M&A để tái định vị doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng và đạt được kết quả bền vững trong dài hạn.
Hoạt động M&A quốc tế năm 2022 có sự phân hóa giữa các khu vực. Khu vực châu Âu, Trung Đông và châu Phi (EMEA) ghi nhận số lượng giao dịch cao hơn so với khu vực châu Mỹ và châu Á – Thái Bình Dương. Điều này cho thấy sự dịch chuyển của các nhà đầu tư khi tìm kiếm cơ hội ở các thị trường nước ngoài.
Hoạt động M&A ở Châu Á Thái Bình Dương trở lại mức trước đại dịch vào năm 2022. Nguồn: PwC Việt Nam
Tại khu vực châu Mỹ, khối lượng và giá trị giao dịch đã giảm lần lượt là 17% và 40% so với năm 2021. Đặc biệt, giá trị giao dịch của sô lượng các giao dịch quy mô lớn (megadeals) gở Hoa Kỳ đã giảm gần một nửa.
Tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, ghi nhận khoảng 16.000 giao dịch, khối lượng và giá trị giao dịch đã giảm lần lượt 23% và 33% trong giai đoạn từ 2021 đến 2022. Trung Quốc đang đối mặt với sự sụt giảm lớn nhất, với khối lượng và giá trị giao dịch giảm lần lượt 46% và 35% do tác động của đại dịch COVID-19 và giảm nhu cầu xuất khẩu.
Trong khi đó, các công ty muốn tiếp cận thị trường châu Á đang tìm kiếm cơ hội đầu tư ngoài Trung Quốc, chẳng hạn như Ấn Độ, Nhật Bản và các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á. Trong số đó, Ấn Độ đã trở thành một điểm đến đầu tư hấp dẫn, vượt qua cả Nhật Bản và Hàn Quốc về giá trị thương vụ và đứng thứ hai trong khu vực, chỉ sau Trung Quốc.
Ông Tiong Hooi, lãnh đạo Dịch vụ tư vấn giao dịch, PwC Việt Nam, chia sẻ: “Trong những tháng gần đây, chúng ta đang chứng kiến nhiều thương vụ “tập hợp” trong các thị trường phân mảnh để mở rộng quy mô, thoái vốn chiến lược khỏi một số doanh nghiệp Việt Nam để cân đối dòng tiền nhằm đối phó với áp lực đáo hạn trái phiếu. Chúng ta cũng thấy xu hướng chia tách công ty đối với các công ty gia đình có quy mô lớn có liên quan đến các sự kiện chuyển giao tài sản, tiến hành thương vụ để thúc đẩy đổi mới và sáng tạo, và bán một phần doanh nghiệp hoặc cổ phần để có vốn tài trợ cho hoạt động mở rộng chiến lược, đặc biệt là trong khu vực Đông Nam Á để quản lý căng thẳng chính trị và chuỗi cung ứng trong khu vực”.
Dự báo xu hướng M&A 2023
Theo một khảo sát của PwC đã chỉ ra rằng 60% CEO toàn cầu không có ý định trì hoãn các giao dịch trong năm 2023. Đây là dấu hiện tích cực của thị trường M&A năm 2023 cho các đầu tư quốc tế.
Những ngành được dự đoán sẽ tạo cơ hội cho hoạt động M&A vào năm 2023, bao gồm: Công nghệ, truyền thông và viễn thông. Năm 2022, các giao dịch phần mềm tiếp tục chiếm phần lớn: 2/3 (71%) hoạt động giao dịch công nghệ và 3/4 (74%) giá trị giao dịch. Viễn thông, metaverse và trò chơi điện tử cũng sẽ là các lĩnh vực nóng, thu hút hoạt động M&A vào năm 2023.
Nhóm dịch vụ tài chính, các nền tảng giao dịch và FinTech tạo ra những biến đổi nhanh về công nghệ trên toàn ngành, cũng như đẩy mạnh hoạt động M&A. Năng lượng, tiện ích và khai thác cũng là những nhóm ngành được dự đoán tạo cơ hội tốt cho hoạt động M&A vào 2023. Việc chuyển đổi năng lượng vẫn sẽ là ưu tiên hàng đầu của các nhà đầu tư và đội ngũ quản lý, hướng khối lượng vốn lớn vào hoạt động M&A và các dự án phát triển vốn.
Công nghệ sinh học, nghiên cứu phát triển sản phẩm y tế, công nghệ Y tế, các giải pháp chăm sóc sức khỏe hướng tới người tiêu dùng và số hóa y tế cũng dự kiến sẽ thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của nhà đầu tư.
Tổng kết lại, thị trường M&A quốc tế đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng cũng mang lại cơ hội cho các nhà đầu tư và công ty muốn mở rộng và tăng trưởng. Sự phục hồi kinh tế và nỗ lực tái cơ cấu sau dịch bệnh đang tạo ra môi trường thuận lợi cho hoạt động M&A. Tuy nhiên, các bên tham gia cần cân nhắc kỹ lưỡng và tìm hiểu kỹ về thị trường và quy định pháp lý của từng quốc gia để đảm bảo thành công và tối ưu hóa giá trị trong quá trình M&A.
