​Bí quyết thành công khi thực hiện M&A với đối tác Nhật Bản

Giới thiệu

Trong thời đại toàn cầu hóa, Mua bán và Sáp nhập (M&A – Mergers and Acquisitions) xuyên biên giới không chỉ là một chiến lược phát triển phổ biến mà còn là chìa khóa để doanh nghiệp mở rộng thị trường và tăng trưởng bền vững. Đối với các doanh nghiệp Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, việc hợp tác với Nhật Bản thông qua các thương vụ M&A mang lại nhiều cơ hội quý giá, nhưng cũng đi kèm với không ít thách thức cần vượt qua. 

Với bề dày kinh nghiệm của ONE-VALUE trong việc hợp tác với các doanh nghiệp Nhật Bản, chúng tôi hiểu rõ rằng thành công trong các thương vụ M&A không chỉ đến từ chiến lược kinh doanh hay tài chính, mà quan trọng hơn là khả năng thấu hiểu sâu sắc về văn hóa, pháp lý, và cách quản trị doanh nghiệp. Trong bài viết này, ONE-VALUE tự hào chia sẻ những bí quyết đã được đúc kết từ thực tiễn, giúp các doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt cơ hội và tối đa hóa lợi ích từ các thương vụ M&A với đối tác Nhật Bản.

Đặc điểm của đối tác Nhật trong M&A

1. Văn hóa kinh doanh

Văn hóa Nhật Bản đã định hình phong cách kinh doanh đặc trưng của các doanh nghiệp, ảnh hưởng sâu sắc đến cách thức vận hành và ra quyết định. Để thành công trong các thương vụ M&A với doanh nghiệp Nhật Bản, việc thấu hiểu và tôn trọng yếu tố văn hóa này là điều kiện tiên quyết.  

Các doanh nghiệp Nhật thường rất cẩn trọng trong quá trình ra quyết định. Họ không vội vàng mà luôn tìm kiếm sự phân tích kỹ lưỡng và thu thập đầy đủ thông tin trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào. Một yếu tố khác không kém phần quan trọng là sự chú trọng đến việc xây dựng và duy trì mối quan hệ lâu dài, đáng tin cậy. Đây là điều không thể thiếu trong các giao dịch với Nhật Bản, bởi với họ, niềm tin chính là nền tảng vững chắc để đi đến sự hợp tác thành công. 

Ngoài ra, sự tôn trọng quy trình và thứ bậc trong doanh nghiệp Nhật cũng là yếu tố mà đối tác cần lưu ý. Mọi quyết định lớn nhỏ đều phải tuân thủ chuỗi phê duyệt chặt chẽ, điều này phản ánh sự cẩn trọng và tính kỷ luật trong văn hóa quản trị của người Nhật. Không những thế, các doanh nghiệp Nhật Bản thường có tầm nhìn dài hạn, không quá tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn mà luôn hướng đến sự phát triển bền vững và ổn định. 

2. Mục tiêu chiến lược trong M&A

Đối với các doanh nghiệp Nhật, M&A không chỉ đơn thuần là việc sáp nhập mà còn là phương thức chiến lược nhằm đạt được những mục tiêu lớn hơn. Họ thường coi đây là cơ hội để chuyển giao công nghệ và kiến thức quản trị (know-how) cho đối tác, mở ra cánh cửa hợp tác lâu dài. Nhật Bản, với thị trường nội địa đang dần bão hòa, cũng xem M&A là giải pháp mở rộng thị trường quốc tế, đặc biệt là các quốc gia mới nổi như Việt Nam.  

Đồng thời, sau những sự kiện thiên tai gây gián đoạn chuỗi cung ứng, nhiều doanh nghiệp Nhật đã nhận ra tầm quan trọng của việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng, khiến cho việc hợp tác quốc tế trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. 

Qúa trình chuẩn bị cho M&A với đối tác Nhật Bản

1. Nghiên cứu và chuẩn bị kỹ lưỡng

Quá trình chuẩn bị cho một thương vụ M&A với đối tác Nhật Bản luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ và chú trọng đến từng chi tiết. Hiểu rõ văn hóa doanh nghiệp Nhật Bản là yếu tố then chốt để đảm bảo sự hợp tác suôn sẻ. Đồng thời, việc thực hiện nghiên cứu thị trường toàn diện nhằm nắm bắt vị thế của doanh nghiệp mục tiêu trong ngành, các yếu tố cạnh tranh và xu hướng phát triển là vô cùng cần thiết. Một bước không thể thiếu là đánh giá khả năng tài chính của đối tác, bởi điều này sẽ quyết định tính khả thi và thành công của giao dịch. 

Không chỉ dừng lại ở đó, sự chuẩn bị về pháp lý cũng vô cùng quan trọng. Việc am hiểu các quy định pháp luật liên quan đến M&A tại Nhật Bản, từ luật đầu tư đến các quy định ngành nghề, sẽ giúp doanh nghiệp tránh được những rủi ro không mong muốn.  

2. Xây dựng đội ngũ chuyên gia

M&A với đối tác Nhật không chỉ là câu chuyện về tài chính mà còn là bài toán về nhân lực. Một đội ngũ chuyên gia đa ngành, có kinh nghiệm quốc tế là yếu tố quyết định thành bại của thương vụ.  

Cụ thể, chuyên gia tài chính đóng vai trò then chốt trong việc định giá doanh nghiệp và xây dựng chiến lược tài chính phù hợp với đặc thù của thị trường Nhật Bản. Bên cạnh đó, luật sư quốc tế với kiến thức sâu rộng về luật pháp của cả hai quốc gia sẽ đảm bảo rằng các điều khoản hợp đồng đều hợp pháp, minh bạch và bảo vệ quyền lợi tối đa cho doanh nghiệp. 

Ngoài ra, chuyên gia văn hóa là cầu nối quan trọng, giúp doanh nghiệp vượt qua những rào cản do khác biệt văn hóa trong quá trình đàm phán và hợp tác. Không thể thiếu là các thông dịch viên chuyên ngành M&A, đóng vai trò đảm bảo mọi thuật ngữ chuyên môn và nội dung thảo luận được truyền tải chính xác, giúp các bên hiểu rõ và thống nhất. 

3. Xây dựng chiến lược tiếp cận

Để tạo ấn tượng và đạt được sự đồng thuận từ đối tác Nhật, doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược tiếp cận bài bản. Hiểu rõ đối tác, từ văn hóa doanh nghiệp, lịch sử hoạt động cho đến chiến lược kinh doanh, là bước khởi đầu quan trọng để xây dựng niềm tin. Sau đó, việc chuẩn bị các tài liệu chi tiết và chuyên nghiệp sẽ giúp đối tác đánh giá một cách toàn diện và tin tưởng vào tiềm năng của thương vụ. 

Hơn hết, doanh nghiệp cần xác định rằng việc xây dựng mối quan hệ với đối tác Nhật không thể diễn ra một sớm một chiều. Để đạt được sự tin tưởng và sự tôn trọng từ họ, cần kiên nhẫn và đầu tư thời gian, thậm chí đôi khi cần linh hoạt trong cách tiếp cận và điều chỉnh chiến lược theo phản hồi từ phía đối tác. 

Qúa trình đàm phán và thực hiện M&A

1. Giai đoạn đàm phán

Khi bước vào giai đoạn đàm phán, doanh nghiệp cần nhận thức rõ rằng, đối với người Nhật, quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tôn trọng quy trình. Quyết định từ phía đối tác Nhật sẽ không bao giờ diễn ra vội vàng, mà luôn được đưa ra dựa trên quy trình nội bộ chặt chẽ và phê duyệt từ nhiều cấp lãnh đạo. Thêm vào đó, việc chuẩn bị hợp đồng với các điều khoản chi tiết và rõ ràng là điều bắt buộc, bởi đối tác Nhật luôn đánh giá cao sự minh bạch và chính xác trong các văn bản pháp lý. 

Trong văn hóa đàm phán của người Nhật, sự từ chối thường không diễn ra một cách trực diện. Thay vào đó, họ thường sử dụng các tín hiệu gián tiếp để biểu thị sự không đồng tình. Do đó, việc hiểu rõ các tín hiệu này và biết cách phản hồi phù hợp là một kỹ năng quan trọng để đạt được kết quả mong muốn trong đàm phán. 

2. Thực hiện Due Diligence

Due diligence là một bước không thể thiếu trong mọi thương vụ M&A, đặc biệt khi làm việc với đối tác Nhật. Việc thẩm định tài chính cần được thực hiện một cách cẩn thận và chi tiết, đảm bảo rằng doanh nghiệp có đầy đủ thông tin để đưa ra quyết định chính xác. Đồng thời, các yếu tố pháp lý, từ hợp đồng, giấy phép đến các quy định tuân thủ, cần được xem xét kỹ lưỡng để tránh rủi ro về sau. 

Không chỉ dừng lại ở đó, việc kiểm tra hoạt động sản xuất và quản trị vận hành của đối tác cũng đóng vai trò quan trọng, nhằm đánh giá khả năng thích ứng và hiệu quả sau khi sáp nhập. Đặc biệt, cơ cấu tổ chức và chiến lược quản lý nhân sự cũng cần được xem xét, bởi sự thay đổi trong cấu trúc nhân sự có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động sau M&A. 

Quản lý sau M&A

1. Tích hợp văn hóa

Một trong những thách thức lớn nhất sau khi hoàn tất thương vụ M&A là quá trình tích hợp văn hóa giữa hai doanh nghiệp. Đây không chỉ là vấn đề về sự khác biệt trong phong cách quản lý, mà còn liên quan đến cách thức giao tiếp, làm việc và xây dựng mối quan hệ giữa các thành viên trong tổ chức. 

Để đảm bảo sự tích hợp suôn sẻ, doanh nghiệp cần tổ chức các buổi giao lưu văn hóa, đào tạo về kỹ năng làm việc đa văn hóa, và tạo ra những cơ hội để nhân viên của cả hai bên có thể cùng nhau hợp tác trong các dự án. Sự thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau sẽ là chìa khóa để tạo nên sự gắn kết và phát triển bền vững. 

2. Quản trị và tái cấu trúc

Sau khi hoàn tất thương vụ M&A, quá trình tái cấu trúc doanh nghiệp là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, điều này cần được thực hiện một cách cẩn trọng và có kế hoạch rõ ràng. Việc sắp xếp lại bộ máy tổ chức, phân công nhiệm vụ, và xây dựng chiến lược phát triển dài hạn là những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công trong giai đoạn hậu M&A. 

KẾT LUẬN

M&A với đối tác Nhật không chỉ là cơ hội phát triển mà còn là thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hiểu biết về văn hóa và chiến lược đàm phán hiệu quả, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể tối ưu hóa lợi ích từ thương vụ này. 

Thông tin về công ty ONE-VALUE  

ONE-VALUE là đơn vị tư vấn chiến lược kinh doanh, xúc tiến thương mại, đầu tư và M&A giữa doanh nghiệp Việt Nam và Quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản.   

Dưới sự dẫn dắt của CEO Phi Hoa – người được vinh danh là gương mặt trẻ tiêu biểu dưới 40 tuổi, đại diện cho thế hệ lãnh đạo tương lai của Việt Nam và Nhật Bản nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, ONE-VALUE thành công khẳng định vị thế dẫn đầu và mở rộng hoạt động tới 10 quốc gia trên thế giới, ghi dấu ấn với hơn 50 dự án thành công cho Chính phủ Nhật Bản, hợp tác cùng 1.000 tập đoàn kinh tế lớn và được nhiều tổ chức uy tín như MLIT, MIC, MOFA, NEDO, JETRO… tín nhiệm lựa chọn.  

ONE-VALUE sở hữu đội ngũ chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về thị trường Việt Nam và Nhật Bản. Không chỉ cung cấp các giải pháp tư vấn chiến lược toàn diện, mà ONE-VALUE còn cam kết sẵn sàng chia sẻ rủi ro, đầu tư và đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình triển khai.  

ONE-VALUE tự hào là cầu nối tin cậy, giúp các doanh nghiệp vượt qua rào cản văn hóa và pháp lý, xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững và cùng nhau phát triển.