Ngày 4/10/2025 tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội (HANOISME) cùng Công ty ONE‑VALUE đã tổ chức hội thảo “Làn sóng thương mại đầu tư từ Nhật Bản – Cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa”. Sự kiện quy tụ hơn 100 doanh nghiệp (gồm cả tham dự trực tuyến và trực tiếp) cùng chuyên gia kinh tế, nhà quản lý và nhà đầu tư quan tâm đến xu hướng hợp tác với Nhật Bản.
Tại hội thảo, diễn giả chính của chương trình, CEO Phi Hoa của ONE-VALUE đã đưa ra bức tranh tổng quan về làn sóng đầu tư thương mại từ Nhật Bản vào Việt Nam, phân tích xu hướng mua bán – sáp nhập (M&A) giữa hai nước, chỉ ra các lĩnh vực trọng điểm đang thu hút nhà đầu tư và đưa ra khuyến nghị giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tận dụng cơ hội mở rộng thị trường. Bài viết dưới đây tổng hợp nội dung từ các bài báo đưa tin và phân tích thêm để cung cấp cái nhìn toàn diện cho độc giả.
Mục lục
Bối cảnh quan hệ Việt Nam – Nhật Bản và thị trường đầu tư
Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản đang ở giai đoạn tốt nhất trong hơn 50 năm hợp tác. Từ cuối năm 2023, hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, tạo nền tảng mới cho thương mại, đầu tư và khoa học – công nghệ.
Theo thống kê, 8 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại song phương Việt – Nhật đạt gần 29 tỷ USD, tăng khoảng 10 % so với cùng kỳ năm 2024. Nhật Bản hiện là đối tác đầu tư chiến lược với 5 608 dự án FDI và tổng vốn đăng ký 79,4 tỷ USD, riêng 8 tháng năm 2025, vốn đăng ký mới đạt gần 877,9 triệu USD. Những con số này cho thấy dòng vốn chất lượng từ Nhật Bản vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam dù bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động.
Ngoài ra, Nhật Bản là một trong những nước cung cấp ODA lớn cho Việt Nam. Giáo sư – Tiến sĩ Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký HANOISME, nhắc lại rằng mối quan hệ này đã góp phần nâng cao uy tín và vị thế doanh nghiệp Việt trên thị trường quốc tế. Việc tham gia 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) giúp Việt Nam mở rộng cánh cửa hợp tác quốc tế và tiếp cận nhiều thị trường khó tính. Do đó, làn sóng đầu tư và thương mại từ Nhật Bản được xem là cơ hội vàng cho các doanh nghiệp Việt, nhất là các SME.
Trong phát biểu khai mạc hội thảo, Giáo sư – Tiến sĩ Mạc Quốc Anh nêu rõ ba trọng tâm mà doanh nghiệp cần theo đuổi khi tiếp cận thị trường Nhật Bản.
-
Làm rõ giá trị thật khi tham gia thị trường Nhật: Doanh nghiệp không chỉ xuất khẩu để “bán xong là xong” mà cần xây dựng chuỗi giá trị gắn kết từ sản xuất, phân phối đến dịch vụ hậu mãi. Chỉ khi sản phẩm gắn liền dịch vụ sau bán hàng, doanh nghiệp mới tạo ra giá trị mới và lợi nhuận bền vững.
-
Nhận diện và khai thác cơ hội hợp tác thực chất, dài hạn: Ông nhấn mạnh các lĩnh vực sản xuất, công nghệ, dịch vụ và đồng sáng tạo là những mảng có tiềm năng lớn, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tận dụng các Nghị quyết 56, 57 và 66 về đổi mới sáng tạo, công nghệ và hội nhập.
-
Tăng cường kết nối với đối tác Nhật: Việc tổ chức các cuộc gặp gỡ, liên kết và chuyển giao công nghệ là cách giúp doanh nghiệp Việt vươn ra thị trường quốc tế. Kinh nghiệm cho thấy khi sản phẩm Việt vào được hệ thống siêu thị AEON tại Nhật thì cũng dễ dàng tiếp cận những thị trường khó tính khác.
Thông điệp này đặt nền tảng cho toàn bộ chương trình hội thảo, hướng các doanh nghiệp vào tư duy dài hạn thay vì tìm kiếm lợi ích ngắn hạn.
Xu hướng M&A và lĩnh vực hấp dẫn
Xu hướng M&A Việt Nam – Nhật Bản
CEO Phi Hoa (ONE‑VALUE) đã chia sẻ nhiều số liệu cập nhật về xu hướng M&A giữa Nhật Bản và Việt Nam. Báo cáo M&A Việt Nam năm 2024 ghi nhận 447 thương vụ với tổng giá trị công bố khoảng 6,93 tỷ USD, trong đó 70 % giá trị giao dịch thuộc về nhà đầu tư nước ngoài. Các thương vụ tập trung vào các ngành chiến lược như công nghệ, chăm sóc sức khỏe, logistics, năng lượng tái tạo và dịch vụ tài chính.
Phi Hoa cho rằng M&A giúp doanh nghiệp Việt rút ngắn thời gian thâm nhập thị trường, kế thừa kênh phân phối, khách hàng và đối tác có sẵn. Điều này đặc biệt quan trọng khi nhiều ngành tại Việt Nam không cho phép sở hữu 100 % vốn nước ngoài; việc góp vốn hoặc liên doanh là con đường hợp pháp để nhà đầu tư Nhật tham gia.
ONE‑VALUE hiện quản lý hơn 300 yêu cầu mua lại từ phía Nhật, cho thấy nhu cầu tìm kiếm cơ hội hợp tác là rất lớn. Tuy nhiên, Phi Hoa cũng lưu ý rằng hoạt động M&A giữa hai nước đối mặt với một số thách thức: khác biệt về văn hóa kinh doanh, phong cách ra quyết định, khoảng cách kỳ vọng định giá và thiếu minh bạch thông tin từ phía doanh nghiệp Việt.
Lĩnh vực hấp dẫn nhà đầu tư Nhật: Logistics, y tế và năng lượng tái tạo
Diễn giả CEO Phi Hoa nhận định: logistics, y tế/chăm sóc sức khỏe và năng lượng tái tạo là những ngành hấp dẫn nhất đối với nhà đầu tư Nhật tại Việt Nam. Phân tích từ ONE‑VALUE cho thấy:
-
Dịch vụ logistics đứng đầu danh sách vì Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất Đông Nam Á, ước tính khoảng 20 % mỗi năm. Nhu cầu giao nhận hàng hóa, quản lý kho bãi và chuỗi cung ứng thông minh càng tăng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp Nhật vốn có thế mạnh về quản trị logistics.
-
Ngành y tế/chăm sóc sức khỏe được đánh giá cao do thu nhập người dân tăng nhanh và xu hướng già hóa dân số kéo theo nhu cầu dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao. Nhiều tập đoàn Nhật vốn nổi tiếng với chuẩn quản lý bệnh viện, sản phẩm y tế đang tìm kiếm cơ hội liên doanh hoặc mua lại bệnh viện, phòng khám Việt.
-
Năng lượng tái tạo trở thành ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh Việt Nam có nhu cầu điện tăng nhanh và chính phủ định hướng phát triển bền vững. Nhà đầu tư Nhật quan tâm tới các dự án điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, điện sinh khối nhằm hiện thực hóa chiến lược “Net Zero” và hưởng lợi từ các chính sách ưu đãi.
Ngoài ra, các lĩnh vực công nghệ, IT, bán dẫn, bất động sản, kho bãi, sản xuất công nghiệp, bất động sản và y tế cũng được các doanh nghiệp Nhật trong mạng lưới ONE‑VALUE chú ý. Đây là minh chứng cho sự đa dạng của làn sóng đầu tư từ Nhật Bản.
Khuyến nghị dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
Để tận dụng tốt làn sóng đầu tư thương mại từ Nhật Bản, ONE‑VALUE chia sẻ năm đặc điểm quan trọng mà các doanh nghiệp Việt cần lưu ý khi chuẩn bị hợp tác:
-
Minh bạch tài chính: Doanh nghiệp cần chuẩn hóa báo cáo thuế, báo cáo nội bộ và công khai thông tin tài chính để xây dựng niềm tin với nhà đầu tư. Cụ thể, các công ty nên áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), xây dựng hệ thống quản trị rủi ro, kiểm toán định kỳ để đảm bảo minh bạch.
-
Chuẩn bị hồ sơ pháp lý đầy đủ: Việc có sẵn giấy phép, đăng ký kinh doanh, chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng lao động… sẽ giảm thiểu rủi ro pháp lý. Doanh nghiệp cũng cần nắm rõ quy định pháp luật về M&A, sở hữu nước ngoài và thủ tục đầu tư.
-
Hiểu biết văn hóa, thị hiếu thị trường Nhật: Ngoài sản phẩm phù hợp, doanh nghiệp cần đầu tư cho marketing, trang web tiếng Nhật và tuân thủ chuẩn mực giao tiếp, văn hóa kinh doanh của người Nhật để tạo thiện cảm.
-
Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro: Các vấn đề về môi trường và lao động được nhà đầu tư Nhật rất quan tâm. Doanh nghiệp phải thiết lập cơ chế giám sát tuân thủ, đảm bảo điều kiện lao động an toàn và thân thiện môi trường.
-
Tìm đối tác tư vấn M&A uy tín: Việc hợp tác với một đơn vị tư vấn chuyên nghiệp như ONE‑VALUE sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận nhà đầu tư phù hợp, định giá chính xác, đàm phán hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.
Bên cạnh những lưu ý trên, doanh nghiệp Việt cũng cần xác định chiến lược dài hạn. Mục tiêu không chỉ là nhận vốn mà là tận dụng vốn và công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh, vươn ra thị trường khu vực. Như GS.TS Mạc Quốc Anh chia sẻ, tham gia thị trường Nhật Bản đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có cơ hội thử nghiệm tiêu chuẩn quốc tế, qua đó gia tăng khả năng tiếp cận các thị trường khó tính như Mỹ và Hàn Quốc.
ONE‑VALUE – Cầu nối chiến lược giữa doanh nghiệp Việt và nhà đầu tư Nhật
Trong hơn 10 năm hoạt động, ONE‑VALUE đã khẳng định vị thế là đơn vị tiên phong trong tư vấn chiến lược, xúc tiến thương mại và M&A giữa Việt Nam và Nhật Bản. Công ty đã triển khai thành công hơn 700 dự án và hoàn tất hơn 250 thương vụ có quy mô hàng nghìn tỷ đồng. ONE‑VALUE là đối tác tin cậy của nhiều cơ quan chính phủ Nhật Bản như Bộ Nội vụ và Truyền thông (MIC), Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch (MLIT), Bộ Ngoại giao (MOFA), Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp (METI).
Tại hội thảo, ONE‑VALUE không chỉ cung cấp thông tin xu hướng thị trường, mà còn giới thiệu dự án cụ thể trong các lĩnh vực năng lượng, IT, bán dẫn, sản xuất công nghiệp và y tế. Đội ngũ chuyên gia của công ty sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp từ giai đoạn chuẩn bị hồ sơ, định giá, đàm phán đến quản trị rủi ro và hỗ trợ sau thương vụ.
Kết thúc hội thảo, rất đông doanh nghiệp đã gửi thông tin và nhu cầu hợp tác đến ONE-VALUE, mong muốn được kết nối với các nhà đầu tư Nhật Bản thông qua mạng lưới hỗ trợ chuyên nghiệp của ONE-VALUE. CEO Phi Hoa cũng cam kết sẽ hết sức để đồng hành cùng các doanh nghiệp. Quý Doanh nghiệp mong muốn tìm kiếm nhà đầu tư Nhật Bản, hoặc có nhu cầu mua lại doanh nghiệp Nhật, xuất khẩu hàng hóa sang Nhật vui lòng liên hệ:
- Hotline: (+84)24 7306 0779
- Email: ma@onevalue.jp
