Bài học từ 8 thương vụ M&A thành công

Trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay, các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) liên quan đến tài sản hoạt động kém hiệu quả ngày càng phổ biến. Với mức định giá M&A đạt kỷ lục, các công ty phải trả giá cao để đảm bảo thành công, khiến việc có một phương pháp tiếp cận có cấu trúc trở nên cực kỳ quan trọng để tối đa hóa thành công. Phân tích gần đây về các thương vụ tái cơ cấu lớn cho thấy những giao dịch này có thể thành công không kém các thương vụ nhỏ hơn, không cần tái cơ cấu về mặt tạo giá trị. Tuy nhiên, chúng đi kèm với rủi ro và tiềm năng phần thưởng lớn hơn. 

Bốn yếu tố chính dẫn đến thành công

1. Phương pháp tiếp cận toàn diện

Các bên mua thành công không chỉ dừng lại ở việc tích hợp các hiệp lực rõ ràng, mà còn tìm cách cải thiện toàn diện công ty mục tiêu. Phương pháp này không chỉ tối ưu hóa các cơ hội từ công ty được mua lại mà còn nâng cấp hiệu suất của chính bên mua, tạo ra giá trị lớn hơn từ thương vụ. 

2. Lý do tạo giá trị rõ ràng

Để thành công trong các thương vụ M&A tái cơ cấu, các bên mua cần tuân theo một phương pháp tiếp cận có cấu trúc và toàn diện. Cách tiếp cận này thường bao gồm ba giai đoạn: 

1. Chiến thắng nhanh chóng: Bắt đầu bằng việc tạo ra dòng tiền ngay lập tức thông qua những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả. 
2. Chuyển đổi tăng trưởng: Từ việc cắt giảm chi phí ngắn hạn, các bên mua chuyển sang thực hiện các biện pháp tăng trưởng để đảm bảo thành công trong trung hạn. 
3. Đầu tư dài hạn: Tập trung vào các lĩnh vực như kỹ thuật số, trí tuệ nhân tạo (AI), và nghiên cứu & phát triển (R&D) nhằm mở rộng biên lợi nhuận và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. 

3. Thực hiện nghiêm ngặt và nhanh chóng

Các bên mua thắng lợi luôn chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước khi giao dịch được ký kết. Kế hoạch chi tiết cho từng giai đoạn được thiết lập từ sớm, cho phép họ triển khai ngay lập tức khi thương vụ hoàn tất. Sự kết hợp giữa tích hợp sau sáp nhập và tái cơ cấu toàn diện với các mốc thời gian rõ ràng là yếu tố quyết định để đạt được các mục tiêu quan trọng đúng hạn. 

4. Quản lý văn hóa chủ động

Các thương vụ thành công không chỉ tập trung vào tài chính hay vận hành, mà còn giải quyết triệt để vấn đề văn hóa doanh nghiệp. Các bên mua thành công định hướng lại tổ chức xoay quanh hợp tác, trách nhiệm giải trình, và giá trị lợi nhuận, đảm bảo sự thống nhất và hiệu quả trong toàn bộ tổ chức.  

Các thương vụ thành công điển hình của các ngành

1. Ngành Ô tô: Groupe PSA + Opel

Groupe PSA, công ty mẹ của các thương hiệu nổi tiếng như Peugeot và Citroën, đã đối mặt với những thách thức lớn sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Để vượt qua giai đoạn khó khăn, công ty đã thực hiện một loạt chiến lược tái cơ cấu quyết liệt, bao gồm huy động vốn và mua lại Opel từ General Motors. 

Các chiến lược trọng tâm của Groupe PSA trong giai đoạn tái cơ cấu bao gồm: 

1. Tăng cường thương hiệu: Thực hiện các chiến dịch bán hàng tập trung nhằm xây dựng nhận diện thương hiệu mạnh mẽ hơn. 
2. Giảm sự đa dạng mẫu mã: Cắt giảm danh mục sản phẩm để giảm thiểu độ phức tạp trong sản xuất, từ đó tối ưu hóa chi phí. 
3. Cải thiện dịch vụ tài chính: Tăng cường khả năng hỗ trợ tài chính để thúc đẩy doanh số bán hàng và cải thiện trải nghiệm khách hàng. 

Nhờ các chiến lược này, Groupe PSA đã đạt được những kết quả ấn tượng: 

• Tăng 35% biên lợi nhuận gộp kể từ năm 2013. 

• Cải thiện biên EBIT lên 6%, một mức tăng đáng kể. 

• Giá trị vốn hóa thị trường tăng hơn 700%, đánh dấu sự phục hồi và phát triển vượt bậc của công ty. 

2. Ngành Dược sinh học: Sanofi + Genzyme

Sanofi, với mục tiêu chuyển đổi từ dòng sản phẩm thuốc truyền thống sang lĩnh vực dược sinh học, đã thực hiện thương vụ mua lại Genzyme – một công ty hàng đầu trong lĩnh vực điều trị các bệnh hiếm gặp. Đây là một bước đi chiến lược nhằm mở rộng danh mục sản phẩm và củng cố vị thế trong ngành. 

Quá trình tái cơ cấu sau thương vụ tập trung vào: 

1. Hợp lý hóa sản xuất: Tối ưu hóa chuỗi cung ứng và quy trình sản xuất để nâng cao hiệu quả. 
2. Tích hợp bán hàng và tiếp thị: Hợp nhất các đội ngũ để tận dụng tối đa năng lực thị trường. 
3. Ưu tiên đường ống R&D: Sắp xếp lại các dự án nghiên cứu và phát triển, tập trung vào những sản phẩm tiềm năng nhất. 
4. Giảm chi phí thông qua hiệp lực: Thực hiện các biện pháp giảm thiểu trùng lặp và tối ưu hóa nguồn lực sau sáp nhập. 

Kết quả ấn tượng: 

• 700 triệu USD chi phí được tiết kiệm. 

• Doanh thu tăng trưởng 17% vào năm 2012, chỉ một thời gian ngắn sau thương vụ. 

• Sanofi trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu trong lĩnh vực điều trị các bệnh hiếm gặp, một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển lâu dài. 

3. Ngành Truyền thông: Charter Communications + Time Warner Cable + Bright House Networks

Charter Communications đã thực hiện các thương vụ mua lại chiến lược nhằm mở rộng thị phần và triển khai một kế hoạch chuyển đổi táo bạo. Để tối ưu hóa giá trị sau sáp nhập, công ty tập trung vào các sáng kiến trọng điểm sau: 

1. Nắm bắt hiệp lực chi phí chung: Tối ưu hóa vận hành, giảm thiểu các chi phí trùng lặp. 
2. Phát triển sản phẩm và CNTT: Đổi mới sản phẩm và nâng cấp công nghệ thông tin nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng ngày càng tăng. 
3. Thống nhất vận hành và định giá: Áp dụng các thực hành vận hành nhất quán và chiến lược định giá hợp nhất trên toàn hệ thống. 
4. Tận dụng quy mô: Quy mô tăng lên giúp công ty cải thiện sức mạnh đàm phán với các nhà cung cấp nội dung, giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh. 

Kết quả nổi bật sau thương vụ: 

• Tốc độ tăng trưởng hàng năm đạt 5,5%, một con số đáng kể trong ngành truyền thông. 

• TSR (Tổng lợi nhuận cổ đông) đạt 289% từ khi kết thúc giao dịch đến cuối năm 2017, minh chứng cho hiệu quả vượt trội của chiến lược. 

4. Ngành Thiết bị Công nghiệp: Konecranes + MHPS

Để đối phó với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, Konecranes đã mua lại đơn vị kinh doanh MHPS (Material Handling & Port Solutions) của Terex Corporation, đánh dấu một bước đi quan trọng trong chiến lược mở rộng và tái cơ cấu. 

Kế hoạch tái cơ cấu của Konecranes sau thương vụ bao gồm: 

1. Sáng kiến giảm chi phí toàn diện: Cắt giảm các chi phí không cần thiết và tối ưu hóa nguồn lực để tăng hiệu quả. 
2. Tối ưu hóa mạng lưới công nghệ và sản xuất: Hợp nhất và nâng cấp công nghệ nhằm cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm. 
3. Phát triển và truyền thông văn hóa: Xây dựng một môi trường làm việc đồng bộ, thúc đẩy sự hợp tác và gắn kết sau sáp nhập. 

Kết quả nổi bật: 

• Konecranes đang trên đà đạt được 160 triệu USD hiệp lực chi phí trong vòng ba năm sau thương vụ. 

• Giá cổ phiếu của công ty đã tăng hơn 50% kể từ khi công bố thương vụ, phản ánh niềm tin từ nhà đầu tư và hiệu quả của chiến lược. 

5. Ngành Bán lẻ Thực phẩm: Coop Norge + ICA Norway

Để trở thành công ty lớn thứ hai trong thị trường bán lẻ thực phẩm tại Na Uy, Coop Norge đã thực hiện thương vụ mua lại ICA Norway, đánh dấu một bước tiến chiến lược trong mở rộng quy mô và gia tăng sức mạnh cạnh tranh. 

Chiến lược tái cơ cấu sau sáp nhập bao gồm: 

1. Đổi thương hiệu tất cả các cửa hàng ICA: Tích hợp hệ thống thương hiệu Coop để xây dựng nhận diện đồng nhất và thu hút khách hàng. 
2. Tập trung vào ít định dạng chiến thắng hơn: Đơn giản hóa mô hình kinh doanh bằng cách tập trung vào các định dạng cửa hàng mang lại hiệu quả cao nhất. 
3. Tận dụng cải tiến trong mua sắm, hậu cần và hoạt động cửa hàng: Tối ưu hóa chuỗi cung ứng và vận hành để cắt giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng. 

Kết quả đạt được: 

• 87% hiệp lực dự kiến được thực hiện chỉ trong vòng tám tháng đầu tiên, vượt xa kỳ vọng. 

• Lợi nhuận hoạt động tăng thêm khoảng 270 triệu USD nhờ các sáng kiến cắt giảm chi phí và tối ưu hóa vận hành. 

• Doanh thu tăng trưởng 10,7%, đạt gần 6 tỷ USD, khẳng định thành công của chiến lược tái cơ cấu và mở rộng. 

6. Ngành Đóng tàu: Meyer Werft + Turku Shipyard

Để giải cứu xưởng đóng tàu Turku đang gặp khó khăn, Meyer Werft đã tiến hành thương vụ mua lại chiến lược, tập trung vào việc tái cơ cấu và xây dựng lại tiềm lực sản xuất. Đây là một bước đi quan trọng nhằm đảm bảo tăng trưởng bền vững và củng cố vị thế trong ngành đóng tàu toàn cầu. 

Kế hoạch tái cơ cấu sau sáp nhập bao gồm: 

1. Tích hợp hoạt động và tìm kiếm hiệp lực: Đồng bộ hóa quy trình sản xuất giữa các cơ sở để nâng cao hiệu quả vận hành. 
2. Đảm bảo đơn đặt hàng mới: Tận dụng mạng lưới và uy tín của Meyer Werft để mang về các hợp đồng mới, lấp đầy công suất sản xuất. 
3. Đầu tư vào tăng trưởng dài hạn và hiện đại hóa: Tăng cường năng lực sản xuất thông qua việc hiện đại hóa trang thiết bị và cải thiện cơ sở hạ tầng. 

Kết quả đạt được: 

• Doanh thu hàng năm tăng trưởng 18% từ năm 2014 đến 2017. 

• Biên lợi nhuận cải thiện đáng kể, từ -5% lên 4%, đánh dấu bước ngoặt trong hiệu quả tài chính. 

• Sổ đặt hàng ổn định đến năm 2024, đảm bảo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng trong tương lai. 

7. Ngành Bán lẻ: Office Depot + OfficeMax

Trước mối đe dọa ngày càng lớn từ các nhà bán lẻ trực tuyến, Office Depot và OfficeMax đã thực hiện thương vụ sáp nhập chiến lược nhằm củng cố vị thế trên thị trường và nâng cao hiệu quả hoạt động. 

Quá trình tích hợp thành công của hai công ty dựa trên: 

1. Kế hoạch nghiêm ngặt trước khi giao dịch kết thúc: Chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ ngay từ ngày đầu tiên. 
2. Ra quyết định nhanh chóng sau sáp nhập: Đưa ra các quyết định chiến lược kịp thời để tận dụng lợi thế của quy mô lớn hơn. 
3. Nắm bắt hiệp lực tích cực: Tối ưu hóa chi phí và nguồn lực bằng cách tích hợp vận hành hiệu quả. 

Kết quả nổi bật: 

• Chi phí tiết kiệm trong năm đầu tiên gấp ba lần so với mục tiêu ban đầu, cho thấy hiệu quả vượt mong đợi. 

• Tiết kiệm chi phí tổ chức vượt hơn 50% so với mục tiêu cuối cùng, chứng minh sự tối ưu hóa vượt trội. 

• Tổng cộng, hai công ty đã mở khóa 700 triệu USD hiệp lực, củng cố vị thế cạnh tranh trên thị trường bán lẻ văn phòng phẩm. 

8. Ngành Năng lượng: Vistra + Dynegy

Vistra Energy, được tái thành lập sau khi thoát khỏi phá sản, đã thực hiện thương vụ mua lại Dynegy nhằm trở thành công ty năng lượng tích hợp cạnh tranh lớn nhất tại Mỹ. Thương vụ này không chỉ củng cố vị thế của Vistra trên thị trường mà còn mở ra cơ hội lớn để cải thiện hiệu quả hoạt động và đa dạng hóa nguồn thu nhập. 

Chiến lược tái cơ cấu sau sáp nhập bao gồm: 

1. Tái cơ cấu doanh nghiệp và giảm chi phí: Tối ưu hóa các hoạt động nội bộ để giảm chi phí vận hành. 
2. Mua lại chiến lược để mở rộng thị trường: Thương vụ Dynegy giúp Vistra mở rộng phạm vi hoạt động, tiếp cận các khu vực mới và gia tăng thị phần. 
3. Chuyển đổi sang đội ngũ sản xuất điện hiện đại hơn: Đầu tư vào công nghệ và cơ sở hạ tầng mới để nâng cao hiệu quả sản xuất và đáp ứng nhu cầu năng lượng sạch hơn. 

Kết quả nổi bật: 

• Giảm chi phí vận hành, giúp tăng thêm 400 triệu USD EBITDA hàng năm. 

• Thương vụ Dynegy dự kiến sẽ mang lại 500 triệu USD EBITDA hàng năm bổ sung. 

• Đa dạng hóa đáng kể hoạt động và nguồn thu nhập, củng cố vị thế của Vistra trong ngành năng lượng tích hợp. 

Kết luận

Các thương vụ M&A tái cơ cấu thành công đòi hỏi một tầm nhìn rõ ràng, đầy tham vọng vượt xa việc tích hợp đơn giản để khai thác toàn bộ tiềm năng của cả hai công ty. Lập kế hoạch toàn diện trước khi kết thúc giao dịch, bao gồm lộ trình tích hợp chi tiết và mục tiêu hiệp lực, là rất quan trọng để thực hiện nhanh chóng sau sáp nhập. Di chuyển nhanh chóng để thực hiện thay đổi và nắm bắt hiệp lực tạo ra động lực và xây dựng lòng tin của các bên liên quan. 

Giải quyết sớm các khác biệt văn hóa và nuôi dưỡng một văn hóa doanh nghiệp thống nhất là thiết yếu cho thành công lâu dài. Các công ty nên sử dụng quá trình M&A như một cơ hội để định vị lại tổ chức kết hợp cho tăng trưởng trong tương lai và vị trí dẫn đầu thị trường. Mặc dù cắt giảm chi phí thường là cần thiết, nhưng các cuộc tái cơ cấu thành công cũng đầu tư vào các sáng kiến tăng trưởng và năng lực dài hạn. 

Cuối cùng, truyền thông rõ ràng về mục tiêu, tiến độ và thành tích cho tất cả các bên liên quan giúp duy trì sự hỗ trợ và động lực trong suốt quá trình tái cơ cấu. Bằng cách học hỏi từ những câu chuyện thành công này, các công ty có thể cải thiện cơ hội đạt được kết quả chuyển đổi trong các nỗ lực M&A của chính mình. 

Thông tin về công ty ONE-VALUE  

ONE-VALUE là đơn vị tư vấn chiến lược kinh doanh, xúc tiến thương mại, đầu tư và M&A giữa doanh nghiệp Việt Nam và Quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản.   

Dưới sự dẫn dắt của CEO Phi Hoa – người được vinh danh là gương mặt trẻ tiêu biểu dưới 40 tuổi, đại diện cho thế hệ lãnh đạo tương lai của Việt Nam và Nhật Bản nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, ONE-VALUE thành công khẳng định vị thế dẫn đầu và mở rộng hoạt động tới 10 quốc gia trên thế giới, ghi dấu ấn với hơn 50 dự án thành công cho Chính phủ Nhật Bản, hợp tác cùng 1.000 tập đoàn kinh tế lớn và được nhiều tổ chức uy tín như MLIT, MIC, MOFA, NEDO, JETRO… tín nhiệm lựa chọn.  

ONE-VALUE sở hữu đội ngũ chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về thị trường Việt Nam và Nhật Bản. Không chỉ cung cấp các giải pháp tư vấn chiến lược toàn diện, mà ONE-VALUE còn cam kết sẵn sàng chia sẻ rủi ro, đầu tư và đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình triển khai.  

ONE-VALUE tự hào là cầu nối tin cậy, giúp các doanh nghiệp vượt qua rào cản văn hóa và pháp lý, xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững và cùng nhau phát triển.